Honderden kleine, middelgrote en grote bedrijven uit alle sectoren maakten tijdens de voorbije twee sociale verkiezingen met succes gebruik van Elegio. Gezien de feedback van deze bedrijven overwegend positief was, willen we in dit artikel uitleggen wat de verschillen zijn tussen een elektronisch en een traditioneel stembureau (stemmen op papier). Zo wordt jou keuze, om de volgende sociale verkiezingen al dan niet elektronisch in te richten, vergemakkelijkt.  

Hoe ziet een elektronische stembus eruit? 

Bij elektronisch stemmen zijn de stembussen gedematerialiseerd. Dat wil zeggen dat er voor de verschillende categorieën van werknemers en de verschillende stembureaus en vestigingen/lokalen waar het bedrijf een stembureau heeft geïnstalleerd, geen fysieke stembussen meer moeten worden voorzien. Dat levert voordelen op bij de organisatie van de verkiezingen en maakt het voor de kiezers gemakkelijker om hun stem uit te brengen. Het is namelijk zo dat:

• ongeacht de vestiging of fysieke locatie van het bedrijf waar de kiezer zijn stem uitbrengt, de stemformulieren de facto in de juiste stembus belanden (combinatie van orgaan - OR of CPBW - en categorie - bediende, kaderlid, arbeider of jonge werknemer);
• terwijl de fysieke stembussen zowel in de stembureaus als bij het vervoer ervan moeten worden bewaakt en verzegeld, de elektronische stembussen niet fysiek moeten worden geïnstalleerd (logistiek voordeel). Ze kunnen immers op een centraal punt worden gecontroleerd.

Daarnaast kunnen de voorzitter van het hoofdstembureau en de getuigen of vakbondsafgevaardigden desgewenst in real-time volgen hoeveel stemmen al uitgebracht zijn en wat de status van de verkiezing is (NVDR: in een volgend artikel bekijken we hoe u als niet-informaticus een elektronische stemming kunt controleren). 

Het voordeel van elektronische stembussen is dat ze gedematerialiseerd zijn en dat hun locatie losstaat van de verschillende vestigingen.

Wat de kiezer betreft, komen zijn stembiljetten voor een bepaald orgaan en bepaalde categorie altijd in de juiste stembus terecht. In tegenstelling tot een stemming op papier bestaat er geen risico op fouten of manipulatie met betrekking tot de stemformulieren.

Hoe zien de stembureaus eruit? 

Elk stembureau moet bestaan uit zes rollen, zoals bepaald in de wet betreffende de sociale verkiezingen. Deze rollen zijn:

• 1 voorzitter van het stembureau
• 1 secretaris
• 4 bijzitters

In stembureaus met fysieke, 'papieren' stembussen moet dus een beroep worden gedaan op zes verschillende personen, vermenigvuldigd met het aantal stembureaus. In stembureaus met elektronische stembussen (gedematerialiseerd) kunnen dezelfde zes personen dankzij de beheer- en administratietool deze zes rollen in elk stembureau vervullen. Dat komt omdat:

• enerzijds, gezien de gedematerialiseerde aard van de stembussen, er geen fysieke stembussen meer zijn in elk stembureau, die anders allemaal afzonderlijke zouden moeten worden beheerd en lokaal worden gecontroleerd;
• anderzijds de controle en het beheer van de stembussen door de voorzitter en de bijzitters gebeurt via een centrale interface die geen fysieke aanwezigheid vereist op dezelfde plaats als de fysieke stembussen (die er bij elektronisch stemmen niet zijn). 

Los van de wettelijke vereiste van de zes rollen, kan de organisatie ook beslissen om toegang te geven tot een monitoringscherm (in real-time/read-only) voor de getuigen-vakbondsafgevaardigden (die zich niet noodzakelijk in een van de stembureaus moeten bevinden). Op die manier beschikken de vakbonden over een tool om tijdens de sociale verkiezingen de werknemers aan te moedigen om deel te nemen en hun stem uit te brengen.

Elektronisch stemmen verhoogt kwantiteit én kwaliteit
Uit de getuigenissen en ervaring van bedrijven die tijdens de voorbije lokale verkiezingen al (gedeeltelijk of volledig) gebruik hebben gemaakt van elektronisch stemmen, blijkt dat de grote flexibiliteit die de elektronische stembussen bieden niet alleen wordt gewaardeerd door de organisatoren van de verkiezingen (HR-team), maar ook door de sociale partners. Zij zijn van mening dat de verkiezingen er op die manier zowel kwantitatief (aantal kiezers) als kwalitatief (sociaal gebeuren) op vooruitgaan.